جواهرات کوه نور و دریای نور

جواهرات کوه نورو دریای نور همیشه جز بحث برانگیزترین و محبوب ترین جواهرات در دنیا بوده اند که آگاهی درباره تاریخچه پشت آن ها نیز بسیار مهم است. اگر شما هم از آن دسته از افراد هستید که علاقمند به دانستن درباره این جواهرات هستند، در ادامه این مطلب راز و رمز پشت این جواهرات را برای شما افشا خواهیم کرد و اطلاعات لازم درباره آن ها را ارائه می دهیم.

آشنایی با جواهر کوه نور

در ابتدا برای آشنایی بیشتر با جواهرات کوه نور و دریای نور بهتر است تا درباره تاریخچه کوه نور بدانیم. الماس کوه نور، یکی از جواهرات باستانی است که با نام کوه نور هم شناخته می‌ شود و از زمان ‌های دور با تراش تاریخی خود به عنوان یک شاهکار جهانی قدمت دارد. برخی محققان معتقدند که این الماس بیش از ۵ هزار سال قدمت دارد، اما این ادعا تنها یک نظریه بدون مدرک موثق به نظر می‌رسد.

کوه نور، الماسی درخشان با وزن ۱۸۶.۰۶۲۵ قیراط در گذشته بزرگترین الماس جهان در نظر گرفته می شد. اما با تراش تازه‌ ای در سال ۱۸۵۴، وزن آن به ۱۰۵٫۶۰۲ قیراط کاهش یافت. این جواهر باارزش سال ‌ها به عنوان یکی از گنجینه‌ های حکومت ‌های مختلف از هند تا افغانستان و ایران منتقل شد. از این الماس در جواهراتی مانند انگشتر الماس به دلیل بزرگی نمی توان استفاده کرد.

در زمان حکومت نادرشاه در هند، الماس به عنوان یک کوه نور شناخته شد و به عنوان غنائم جنگی به دست آمد. اما سرنوشت الماس پس از انتقال به افغانستان تغییر کرد و در دوران حکومت شاه شجاع درانی، با وقایعی دیگر همراه شد.

رنجیت سینگ، خدمتگذار انگلیسی، به همراه بریتانیا توطئه کرد تا الماس را به دست آورد. شاه شجاع، حاضر به تسلیم الماس نبود و حتی با شکنجه مورد فشار قرار گرفت. اما حتی در مقابل این آزمایشات شدید، او از تسلیم الماس به بریتانیا خودداری کرد.

در نهایت، شاه شجاع ناچار به تسلیم الماس به بریتانیا شد، اما این تسلیم ناخواسته باعث سرنوشت ناپسندی برای او شد. این رویداد تلخ، الماس کوه نور را از دستان صاحبان خود در هند به دست ملکه انگلیس منتقل کرد. گذشته تاریخی این الماس همچنان به عنوان یک راز باقی مانده و ماهیت واقعی آن هنوز مانند یک پرده از افسانه پوشیده است.

تاریخچه جواهر کوه نور

این سنگ قیمتی از ناحیه قلعه باستانی گلکنده در نزدیکی حیدرآباد در ایالت آندرا پرادش هند در سال ۱۶۵۶ میلادی به دست آمد و توسط میرزا محمد میر جمله وزیر مشهور ایرانی عبدالله قطب‌شاه به شاه جهان پادشاه گورکانی هند تقدیم شد و در آنجا ماند.

در سال ۱۷۳۹ میلادی نادرشاه پس از تسخیر هند، این الماس را که بر تاج محمدشاه گورکانی می‌درخشید، دید و گفت: «این کوهی از نور است» و از آن تاریخ نام کوه نور بر آن ماند. او این الماس را به همراه دو قطعه الماس دیگر دریای نور (در موزه جواهرات ملی ایران) و مغول کبیر (که جواهرشناسان دنیا معتقدند همان الماس اورلف است که بر روی گرز امپراتوری کاترین دوم روسیه در مجموعه الماس‌های کاخ کرملین نگهداری می‌شود) به عنوان غنائم جنگی از هند بیرون آورد.

الماس کوه نور پس از مرگ نادرشاه، توسط احمدشاه درانی به افغانستان انتقال یافت و در حدود ۷۰ سال در افغانستان نگهداری گردید.

در جایی آمده‌است که الماس کوه نور از طرف دولت هند بریتانیا به ملکه انگلیس هدیه داده شده‌است.

در پی جنگ دوم انگلیس و سیک‌ها، دولیپ سینگ، مجبور به قبول «سندِ پنج ماده‌ای ۱۸۴۹ لاهور» شد که بر اساس بند سوم، الماس کوه نور را به کمپانی هند شرقی بریتانیا «تسلیم» کند. هنگامی که ملکه ویکتوریا در سال ۱۸۷۷ امپراتوریس هند شد، کمپانی هند شرقی آن را به ملکه هدیه کرد هنگامی که کوه نور به بریتانیا برده شد، وزن آن ۱۹۰/۳ قیراط بود.

کوه نور هم اکنون کجاست؟

حال که با تاریخچه کوه نور در مطلب جواهرات کوه نور و دریای نور آشنا شدیم، ممکن است این سوال برای شما پیش آید که الماس کوه نور هم اکنون در کدام کشور است؟ الماس کوه نور، پس از سال ها دست به دست شدن بین حاکمان هندی، ایرانی، افغان، مغول و بریتانیایی به مالکیت جواهرات سلطنتی بریتانیا منتقل شد و در حال حاضر به عنوان یک گنجینه تاریخی در برج لندن، قصری تاریخی در ساحل شمالی رود تایمز نگهداری می ‌شود. این الماس ۱۰۵ قیراطی آخرین بار بر تاج الیزابت، همسر جرج ششم، مشاهده شده است. این الماس نیز برای جواهراتی مانند گردنبند جواهر مناسب نیست.

اما موضوع مالکیت این الماس به یک مالکیت مشترک بین کشورها تبدیل کرده است. هنگامی که بریتانیا به عنوان مالک فعلی این جواهر خود را معرفی کرد، هند، پاکستان، افغانستان و ایران نیز حق خود را در ادعا کرده‌ اند. هند ادعا کرده که الماس به‌ طور غیر قانونی از آن ها تصاحب شده و باید به این کشور باز گردانده شود.

در دسامبر ۲۰۱۵، وکیل پاکستانی به نام جاوید اقبال جعفری به ملکه الیزابت نامه نوشته و الماس کوه نور را به پاکستان بازپس ‌گیری کرد. او ادعا کرد که این جواهر به ایالت پنجاب پاکستان تعلق دارد و انگلیسی‌ ها در قرن ۱۹ میلادی، آن را به‌ طور ناعادلانه از هند به تاراج برده اند. در حالی که مسئله مالکیت کوه نور همچنان یک مسئله بین المللی است، اختلافات میان کشورها بر سر این جواهر گرانبها باز هم ادامه دارد.

آشنایی با جواهر دریای نور

دریای نور، یکی از جواهرات گرانبهای جهان، با وزن ۱۸۲ قیراط و رنگ استثنایی‌ اش، به عنوان بزرگترین الماس صورتی جهان شناخته می‌ شود. این جواهر نه تنها یک سنگ درخشان از تاریخ باستان است، بلکه با داستان های اساطیری و افسانه ‌های خود، به یک نماد ارزش و زیبایی تبدیل شده است.

تاریخچه دریای نور به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و گمان می ‌رود که در این مدت، این الماس از اعماق زمین به سطح کشیده شده و به ‌عنوان نشانه ‌ای از ثروت و قدرت مورد توجه قرار گرفته است. رنگ نادر و منحصر به فرد این جواهر، آن را از بقیه الماس ‌ها تمایز می‌ دهد و ارزشی بی ‌نظیر به آن افزوده است.

در دوره ‌های گذشته، دریای نور همراه با حکومت‌ ها و شخصیت‌ های مهم تاریخ ایران حرکت کرده است. این الماس از دست نادر شاه افشار شروع به سفر کرد و در طول زمان به دست افراد مختلفی افتاد، از جمله امیر علم خان خزیمه و محمد حسن خان قاجار. سرانجام، آغا محمدخان قاجار به عنوان نگهبان این گوهر بی ‌نظیر منصوب شد.

اما تاریخچه دریای نور در زمان محمدعلی شاه و اوج مشروطه‌ خواهی به پایان رسید. در دوران شکست محمد علی شاه و انقلاب مشروطه، این جواهر به سفارت روسیه فرستاده شد و پس از بازپس گیری توسط مشروطه ‌خواهان، به ‌عنوان یک نماد از گذشته درخشان ایران به تاریخ بازگشت.

تاریخچه جواهر دریای نور

اریخچهٔ این الماس به اساطیر و افسانه‌ها می‌رسد. در حملهٔ امیر تیمور به غارت رفت و به دست محمدشاه هند رسید.

این الماس در جنگ با هند در سال ۱۷۳۹ میلادی همراه با نادرشاه افشار بوده‌است. دریای نور پس از قتل نادرشاه به نوهٔ او شاهرخ‌میرزا (آخرین پادشاه افشار) رسید و سپس به دست امیر علم خان خزیمه و بعد به محمدحسن‌خان قاجار و بعد به لطفعلی‌خان زند و سر انجام به دست آقامحمدخان قاجار افتاد.

او برای تولیت این گوهر قیمتی منصبی مخصوص قرار داده بود.

این جواهر در زمان محمدعلی‌شاه و هنگام شکست وی از مشروطه‌خواهان به سفارت روسیه برده شد که توسط مشروطه‌خواهان بازپس داده شده و هم‌اکنون در موزهٔ بانک مرکزی واقع در خیابان فردوسی تهران قرار دارد.

زوج این الماس که کوه نور نام داشت، پس از مرگ نادرشاه توسط سرداران افغانستانی از ایران به هند بازگردانده شد و پس از مدتی نصیب کمپانی هند شرقی بریتانیا شد و مدتی بعد نیز روی تاج ملکه انگلستان نصب شد.

دریای نور تا زمان ناصرالدین‌شاه در وسط یکی از بازوبندهای سلطنتی نصب می‌شد، ولی در زمان او که استفاده از بازوبند منسوخ شد، آن را به صورت پیش کلاه درآوردند و در قابی زرین با شیر و خورشید و تاج مرصع به ۴۵۷ قطعه برلیان ریز و عالی و چهار قطعه یاقوت قرار دادند. این الماس برلیان از دو سو تراش خورده و به شکل هرم مثلث‌القاعده‌ای است که قاعدهٔ آن چهار سانتی‌متر درازا و سه سانتی‌متر پهنا دارد و دو سوی دیگر حدود دو سانتی‌متر است. همهٔ سطوح دریای نور صاف و یک نواخت است، جز یک سمت آن که فتحعلی‌شاه با کندن عبارت «سلطان صاحبقران فتح‌علی‌شاه قاجار ۱۲۴۴»، آن را متمایز کرده‌است.

دریای نور هم اکنون کجاست؟

دریای نور، یکی از جواهرات شاهنشاهی ایران، تحت حکومت ناصرالدین شاه در وسط یک بازوبند سلطنتی نصب می ‌شد. اما با انحلال استفاده از بازوبند در دوران او، این الماس به عنوان پیش کلاه مورد استفاده قرار گرفت و در یک قاب زرین با شیر و خورشید زیبا و تاجی مرصع به ۴۵۷ قطعه برلیان ریز و چهار قطعه یاقوت جاذبه افزوده شد.

الماس برلیان دریای نور به شکل هرم مثلث‌ القاعده ‌ای طراحی شده است که با ابعادی حدود چهار سانتی ‌متر درازا و سه سانتی ‌متر پهنا در قاعده و دو سانتی‌ متر در دو سوی دیگر تراش خورده است. تمامی سطوح الماس صاف و یکنواخت بوده و تنها یک سمت آن توسط فتحعلی شاه با حک کردن نام و تاریخ «سلطان صاحبقران فتح ‌علی‌شاه قاجار ۱۲۴۴» آن تراش داده شده است.

اکنون الماس دریای نور به عنوان یکی از گنجینه‌ های باارزش موزه جواهرات ملی ایران، که در خزانه بانک مرکزی واقع شده، نگهداری می ‌شود. این موزه در خیابان فردوسی تهران وجود دارد و در دو روز هفته برای بازدید عمومی در دسترس قرار دارد، با این حال، عکاسی و فیلمبرداری در داخل موزه ممنوع است. این موزه به عنوان یک خزانه غنی از تاریخ و فرهنگ جواهرات ایران، جاذبه‌ ای فراوان برای علاقه ‌مندان به هنر و تاریخ در نظر گرفته می شود.

آیا جواهرات کوه نورو دریای نور نفرین شده هستند؟

بعد از آشنایی کامل با جواهرات کوه نور و دریای نور، ممکن است شما هم با این موضوع برخورد کرده باشید که آیا این جواهرات نفرین شده هستند یا خیر. نفرین کوه نور، یک موضوع مرموز و جالب بوده که بارها در تاریخ مطرح شده است.

لرد دالهوزی با اعتقاد شدید به عدم وجود نفرین این الماس، از شاه شجاع درانی نقل قول می ‌کند که کوه نور نه تنها نشانه خوش ‌شانسی را در خود داردبلکه نیرویی برای شکست دشمنان نیز است. او با هم چنین خاطر نشان می کند که این جواهر در دست برخی از پادشاهان ثروتمند و قدرتمند تاریخ قرار گرفته بوده است.

با این حال، تاریخ نشان داده است که صاحبان این الماس، از شاه شجاع تا سایر پادشاه ها و افراد ثروتمند، فرازونشیب‌ ها و مسیرهایی پراز آزمایش های غیرقابل تصور را طی کرده‌ است.  این سرگذشت ها از کوری تا مسمومیت، شکنجه تا ترور توسط خانواده و نزدیکان، سوختن در روغن، ریختن سرب مذاب روی سر، تهدید به غرق ‌شدن و حتی سوانح فاجعه‌ بار مانند همه‌ گیری وبا و طوفان ‌ها را در بر می‌گیرد.

حتی خدمه کشتی HMS Medea در سال ۱۸۵۰، که در حین انتقال کوه نور از هند به انگلیس به کار گرفته شدند، در مواجهه با نفرین این الماس، جان خود را از دست دادند. حالا سوال اینجاست: چه سرنوشتی در انتظار کوه نور قرار دارد؟ آیا نفرین آن هنوز وجود دارد؟ برخی پیشنهاد کرده ‌اند که باید یک موزه در مرز بین هند و پاکستان برای نگهداری از این الماس ساخته شود تا هر دو کشور به آن دسترسی داشته باشند.

حتی نظراتی مطرح شده که بهتر است این جواهر یکبار دیگر تراش داده شود و بخشی از آن به کشورهایی مانند ایران و افغانستان اهدا شود. با این حال، مسئله به نظر می ‌رسد پیچیده و خواهان توافقات چند جانبه است که احتمالا همه کشورها از آن راضی نخواهند بود.

سخن پایانی

جواهرات کوه نور و دریای نور از معروف ترین الماس ها در دنیا هستند که تاریخچه غنی و افسانه های بسیار درباره آن ها موجود است. اگر از طرح و زیبایی این جواهرات به وجد آمده اید باید این نوید را به شما بدهیم که جواهری عبداللهی در میان محصولات با ارزش خود مانند انگشتر جواهر، گردنبند جواهر، گوشواره جواهر و غیره را برای مشتریان خود آماده کرده استن که در آن ها با الهام از جواهرات کوه نور و دریای نور می توانید طرح های بسیار زیبا را مشاهده کنید.